σ.39 Η ανάπτυξη της ελληνικής εμπορικής ναυτιλίας κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας και κυρίως κατά τον 18ο αιώνα, φαινόμενο αποφασιστικής σημασίας στην διαμορφωση της οικονομικής ζωής του ελλαδικού χώρου, έχει γίνει αντικείμενο ειδικών μελετών στις τρεις τελευταίες δεκαετίες. Είναι όμως χαρακτηριστικό πως οι περισσότερες από τις σχετικές εργασίες που έχουν ως τώρα δημοσιευθεί, στηριγμένες κατά κανόνα σε ελληνικό αρχειακό υλικό ή σε περιηγητικά κείμενα, εντοπίζουν την ανάπτυξη αυτή στο χώρο του κεντρικού Αιγαίου και πιο συγκεκριμένα σε μία μικρή ομάδα νησιών, γνωστών περισσότερο για την συμβολή τους στις ναυτιλιακές επιχειρήσεις του 1821. Ανεκμετάλλευτο ή και άγνωστο παραμένει ως σήμερα το υλικό ξένων αρχείων κι έτσι ελλιπέστατες είναι οι γνώσεις μας και για την χρονική αφετηρία της επανεμφάνισης του ελληνικού ναυτικού μετά την ʼλωση, αλλά και για